Warsztaty do bajki japońskiej

Strona główna » Poradnik » Rola ilustracji książkowej w wychowaniu dzieci

Dzielny książę Haitamagusuku wyrusza do Ogrodu Niebios, by odzyskać duszę swojej zmarłej żony. Po długiej podróży musi przejść próbę wytrwałości. Siedzieć nieruchomo przez 7 dni i 7 nocy. Nie jeść, nie pić i nie poruszać się nawet, gdy atakują go demony Króla Niebios. Dzięki poświęceniu i odwadze udaje mu się podołać tym wyzwaniom.

Ale to jeszcze nie koniec jego trudnej drogi. Teraz władca Ogrodu Niebios odsyła go do domu z zamkniętym woreczkiem. Nasz bohater nie może go otwierać przez całą długą drogę powrotną. Mimo że książę wielokrotnie chce sprawdzić, co jest w woreczku, za każdym razem przypomina sobie przestrogę króla.

Historia ta uczy dzieci przede wszystkim tego, że warto być wytrwałym i cierpliwym. Dzięki tym przymiotom książę odzyskuje swoją żonę, a nam daje wielkie pole do popisu – co zrobić z dziećmi w ramach warsztatów kamishibai. Opierając się na fabule legendy, możemy przybliżyć dzieciom bogatą kulturę japońską.

Samą bajkę możesz znaleźć tutaj.

1. Żuraw z origami

Według japońskiej tradycji żuraw jest symbolem pomyślności i pokoju. Mówi się, że żurawie żyją 1000 lat. Dlatego też złożenie 1000 papierowych żurawi ma przynieść dobre zdrowie i długie życie – nie tylko dla osoby, która je składa, ale także tej obdarowanej.

Chyba najbardziej znaną anegdotą związaną z żurawiami jest historia 12-letniej Sadako Sasaki. W skutek zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimę dziewczynka zachorowała na białaczkę. Postanowiła jednak złożyć 1000 żurawi, chcąc w ten sposób zakończyć wszystkie wojny i ocalić samą siebie. Zmarła, tworząc 644 żurawia.

Historia ma jednak ciąg dalszy. Koleżanki i koledzy ze szkoły Sadako stworzyli brakujące 366 żurawi i wznieśli pomnik na jej cześć. Co roku zbierają się tam ludzie, by upamiętnić to wydarzenie.

 

2. Posługiwanie się pałeczkami

Kolejnym sposobem na przybliżenie kultury japońskiej połączonym z warsztatami manualnymi dla dzieci jest nauka jedzenia pałeczkami. Po wspólnym ćwiczeniu możemy zorganizować również dodatkowe gry lub konkursy.

Mogą się one odbywać w grupach lub indywidualnie. Oto kilka propozycji:

• Przełożyć ziarna fasoli z jednej miseczki do drugiej

• Przenieść mały przedmiot (np. cukierek) przez linię mety – podobnie jak w przypadku wyścigu z jajkiem

• Jedzenie na czas (za pomocą pałeczek oczywiście)

• Podawanie kolejnym osobom małych przedmiotów za pomocą pałeczek

Jak widzisz możliwości jest kilka, a dzieci będą się świetnie bawić.

 

3. Sztuka Haiku

Japońska forma poetycka. W bardziej rozbudowanej wersji funkcjonowała np. podczas spotkań towarzyskich wykształconych Japończyków. W obecnym kształcie charakteryzuje się kilkoma zasadami, o których warto wiedzieć tworząc z dziećmi ich własne haiku:

• składa się z 3 części podzielonych na 5, 7 oraz 5 sylab. W języku japońskim zapisuje się je w jednej linijce. Ze względu na różnice językowe, przy tłumaczeniu wykorzystuje się często 3 wersy (właśnie w strukturze 5,7,5).

• w klasycznym haiku występuje „kigo” – odniesienie do pory dnia lub roku. Nie musi to być bezpośrednie odniesienie, zamiast „poranek” można użyć np. sformułowania „rosa na trawie”, które sugeruje właśnie tę porę dnia.

• kireji (jap. „cięcie”) – podział wiersza na dwie części. Stosuje się do tego znak interpunkcyjny – kropkę, wykrzyknik, znak zapytania czy myślnik. Nie jest ustalone, gdzie ma się znajdować podział. Zdarza się, że występuje np. na samym końcu haiku.

Jest to bardzo ciekawe narzędzie. W bardzo krótkiej formie należy uchwycić jakiś głębszy sens lub przekazać coś konkretnego. Dodatkowo do haiku można jeszcze dołożyć ilustrację, która obrazuje wiersz. Treść haiku zapisuje się wtedy na ilustracji.

 

4. Kaligrafia

Japoński język jest dla nas bardzo egzotyczny. Niewielu z nas potrafi go przeczytać, czy zrozumieć. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby nauczyć się pisać choćby swoje własne imię. Sztuka kaligrafii nazywa się „shodo, gdzie „sho” oznacza pisać, a „do” to droga. Można to więc przetłumaczyć jako „droga pisania”. Jak łatwo zauważyć, w kulturze japońskiej chodzi często właśnie o „do” (drogę) do danego celu, a nie sam cel. Jest to kolejna pouczająca lekcja na temat tej kultury, którą możemy przekazać dzieciom.

Kaligrafii polecamy uczyć się na dużych kartkach papieru. Najlepiej w formacie, co najmniej A3. Do malowania można użyć dużych pędzli i jednego koloru farby (czarny będzie przypominał tusz). A teraz pozostaje tylko próbować przenieść Wasze imiona na papier.

Na tej stronie znajdziesz symboliczny zapis większości polskich imion.

5. Wachlarze